विराटनगर– हिन्दू धर्मावलम्बी महिलाहरूले आज देशभर वरसावित्री व्रत श्रद्धा र भक्तिभावका साथ मनाउँदै छन्। जेष्ठ शुक्ल पूर्णिमाको दिन मनाइने यो व्रत विशेषगरी विवाहित महिलाहरूले आफ्ना पतिको दीर्घायु, स्वास्थ्य र समृद्धिको कामनासहित श्रद्धापूर्वक धारण गर्ने परम्परा रहेको छ।
यो व्रतको मूल पात्र सावित्री नाम गरेकी एक पवित्र नारी हुन्, जसले आफ्ना मृत पति सत्यवानलाई मृत्युदेव यमराजको मुखबाट फर्काउन सफल भएकी थिइन्। सावित्रीको अडिग भक्ति, बुद्धिमत्ता र साहसको प्रतीकस्वरूप यो व्रतको परम्परा सुरु भएको विश्वास गरिन्छ।
व्रतको दिन महिलाहरूले उपवास बस्ने, वटवृक्ष (बरपिपल) पूजा गर्ने, कथा वाचन तथा श्रवण गर्ने परम्परा छ। व्रतमा सावित्री-सत्यवानको कथा सुनिन्छ जसले धार्मिक चेतना र वैवाहिक समर्पणलाई अझ गहिरो बनाउने विश्वास गरिन्छ।
वरसावित्री व्रतको महत्व यो व्रतले पतिको दीर्घायुका साथै दाम्पत्य जीवनमा स्थायित्व, सौहार्द र समृद्धि ल्याउने विश्वास गरिन्छ। साथै, धार्मिक पुण्य कमाउने अवसरका रूपमा पनि यो व्रतलाई लिइन्छ।
समुदायगत अभ्यास नेपाल र भारतका विभिन्न हिन्दू समुदायमा यो व्रत व्यापक रूपमा प्रचलित छ। विशेषगरी मधेशी, मैथिली, तथा तराई क्षेत्रका महिलाहरूले यो व्रत अत्यन्त श्रद्धाका साथ मनाउँछन्। पछिल्लो समय पहाडी क्षेत्रका महिलाहरूमा पनि यो व्रतप्रतिको आस्था बढ्दो देखिएको छ।
धार्मिक आस्था, संस्कार र पारिवारिक समर्पणको प्रतीकका रूपमा यो व्रत महिलाहरूको नारीशक्ति र धैर्यको सम्मानस्वरूप पनि मनाइन्छ ।
