विराटनगर- कोशी प्रदेश सरकारले दीगो फोहोरमैला व्यवस्थापनका लागि मोरङ र इलाम जिल्लाका स्थानीय तहहरूसँग रणनीतिक साझेदारी अघि बढाएको छ। भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालयको पहलमा भएको यो सहकार्यले प्रदेशलाई स्वच्छ, सुन्दर र स्वस्थ बनाउने दीर्घकालीन लक्ष्य लिएको छ।
प्रदेश राजधानी विराटनगरमा आयोजित एक कार्यक्रममा मोरङका रङ्गेली, सुनवर्षी, कानेपोखरी र धनपालथान तथा इलामका सूर्योदय नगरपालिका र रोङ गाउँपालिकाबीच सम्झौता भएको हो। प्रदेश सरकारका भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री भूपेन्द्र राईको उपस्थितिमा सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरिएको थियो।
समझदारी अनुसार मोरङ जिल्लाका पालिकाको फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्र रङ्गेलीमा रहनेछ भने इलाम जिल्लाका लागि सूर्योदय नगरपालिकामा केन्द्र स्थापना गरिनेछ। प्रत्येक केन्द्रमा एक एकीकृत फोहोरमैला प्रशोधन केन्द्र र ल्यान्डफिल साइट निर्माण गरिनेछ।
समझौता अनुसार प्रदेश सरकारले विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (DPR), वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन, बजेट व्यवस्थापन, प्राविधिक सहयोग तथा पूर्वाधार निर्माणमा मुख्य भूमिका निर्वाह गर्नेछ। मन्त्रालयका निमित्त सचिव रमेश श्रेष्ठका अनुसार डिपिआर तयार भएपछि परियोजना कार्यान्वयनको पहिलो चरण सुरु हुनेछ।
स्थानीय तहहरूले जग्गा व्यवस्थापन, जनचेतना अभिवृद्धि, फोहोरको पृथकीकरण, संकलन र प्राथमिक प्रशोधनको काममा सक्रिय सहभागिता जनाउने छन्। साथै, परियोजना कार्यान्वयन, अनुगमन र मूल्यांकनका लागि सहभागी पालिकाहरूका प्रतिनिधिहरू सम्मिलित संयुक्त कार्य समिति गठन गरिनेछ।
परियोजनामा स्वीस सरकारको सहयोगमा सञ्चालित स्वीस कन्ट्याक्ट परियोजनाले प्राविधिक तथा आंशिक वित्तीय सहयोग गर्नेछ। एक केन्द्रको निर्माणका लागि प्रदेश सरकारले ५ करोड रुपैयाँ र स्वीस कन्ट्याक्टले २ करोड रुपैयाँ सहयोग गर्नेछ। बाँकी लागत सम्बन्धित पालिकाहरूले व्यहोर्ने छन्।
सम्झौतापत्रमा मन्त्रालयका निमित्त सचिव रमेश श्रेष्ठ, रंगेली नगरपालिकाका प्रमुख दिलिप अग्रवाल, सुनवर्षीका श्याम राजवंशी, धनपालथानका जिवछ गच्छदार, कानेपोखरीका राजमति इङ्नाम, सूर्योदयका रणबहादुर राई तथा रोङकी उपाध्यक्ष विष्णुमाया खवासले हस्ताक्षर गरेका छन्।
फोहोरमैला व्यवस्थापन एक प्रमुख प्रदेशीय चुनौतीको रूपमा रहेको सन्दर्भमा सुरु गरिएको यो सहकार्यले दीर्घकालीन रूपमा सरसफाइ, वातावरणीय स्वच्छता र सार्वजनिक स्वास्थ्यमा सकारात्मक योगदान पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ। मन्त्री राईले कार्यक्रममा बोल्दै परियोजना कार्यान्वयनमा प्रदेश सरकार गम्भीर रहेको बताए।
